Het is inmiddels alweer het derde jaar dat basisschool Het Baken in Werkendam meedoet met Vakkanjer Junior. Carolien van Mourik – van der Ham, leerkracht van de plusklas van groep 7 en 8, is de drijvende kracht achter de challenge. Zij ziet Vakkanjers als een ideale manier om meer uit haar lessen over onderzoekend en ontwerpend leren te halen. Carolien deelt haar ervaringen en vertelt over de challenge van dit jaar: Frisse lucht.
‘Eerder organiseerden we vanuit school één keer per jaar een bedrijfsbezoek en daar bleef het bij. Daar konden we veel meer uit halen, vond ik. Met Vakkanjers werken de leerlingen samen met een bedrijf om een maatschappelijk probleem op te lossen. Dat is precies wat ik bedoel!’ start Carolien enthousiast. Haar klas heeft net de kick-off gehad van de challenge van dit jaar en heeft zin in de uitdaging.
Relevant onderwerp
Het thema van dit jaar is ‘Frisse lucht’. In teams gaan leerlingen aan de slag om de school van frisse en schone lucht te voorzien. Voor Het Baken is dit een relevant onderwerp, omdat de klimaatbeheersing en luchtverversing niet goed werkt. ‘Het gebouw is niet eens heel oud,’ zegt Carolien. ‘Maar het is hier altijd te koud of te warm. De leerlingen vinden het daarom een leuk thema, omdat het bij ons op school een bekend probleem is.’ Een bij Het Baken betrokken installatiebedrijf coacht de klas tijdens de challenge en helpt hen met de oplossing.
De kick-off begon met een uitleg over wat ‘fris’ betekent. De klas van Carolien werd gestimuleerd om daar allerlei woorden en beelden bij te bedenken. Daarna gingen ze in groepjes met een werkblad aan de slag om de eerste ideeën op te schrijven en te bedenken welke materialen daarvoor nodig zijn. Carolien: ‘We hebben ook een inlog gekregen voor de website, waar we onze groepsnaam kunnen invullen en onze ontwerpen in kunnen zetten. Het installatiebedrijf kan daar ook inloggen en de leerlingen feedback geven.’
Onderzoekend leren
Na de kick-off ontstonden er gelijk veel ideeën. ‘Een paar leerlingen kwamen met het idee om ronde klaslokalen te bouwen, dan circuleert de lucht beter. Ik zeg dan: dat is jullie aanname, hebben jullie ook onderzocht of dat echt zo is? Vervolgens gaan ze dit zelf weer verder uitzoeken.’ Ook gaat ze met de klas langs bij het installatiebedrijf. De leerlingen kunnen hier vragen stellen en meekijken met wat het bedrijf doet.
Carolien benadrukt het belang van onderzoekend leren, wat ze graag stimuleert tijdens haar lessen. ‘Deze vorm van leren is echt een meerwaarde voor hun toekomst. Ze moeten hun aannames kunnen onderbouwen en als ze met vragen bij mij komen, vraag ik eerst aan ze of ze zelf al gezocht hebben naar het antwoord. Zo leren ze dat ze meerdere bronnen nodig hebben die hun ideeën ondersteunen,’ zegt ze.
Van schets tot prototype
Inmiddels hebben de leerlingen een eerste schets gemaakt. Ze denken daarbij na over de benodigde materialen en nemen contact op met het installatiebedrijf om te overleggen. Ze stellen vragen en het bedrijf geeft tips. Daarna gaan ze het idee verder finetunen en maken ze een prototype. ‘Een idee dat één van de groepjes heeft is dat ramen ook lucht kunnen zuiveren, dat bestaat al. Ik laat ze graag verder onderzoeken hoe dat precies werkt. Je merkt dat deze kinderen gewend zijn aan deze manier van werken, omdat we dit al langer doen. Dat is mooi om te zien.’
Soms is Carolien wat te terughoudend, geeft ze eerlijk toe. ‘Bij sommige ideeën denk ik al snel: is dit wel te realiseren? Dat probeer ik nu wat minder te doen. Vakkanjers is juist op zoek naar out-of-the-box ideeën. Toen wij een keer in de finale zaten, won een idee waarover ik twijfelde of het wel haalbaar was. Nu laat ik de kinderen meer hun gang gaan, maar ik laat ze ook nog steeds onderzoeken of hun ideeën wel echt kunnen werken.’
Meedoen is belangrijker dan winnen
De challenge van dit jaar vraagt om een andere manier van denken en werken, wat Carolien een groot pluspunt vindt. Ook het contact met het betrokken bedrijf is waardevol, leerlingen krijgen hierdoor een beter beeld van het werk wat ze daar doen. Carolien: ‘Het is nuttig voor hun toekomst en dit jaar is het onderwerp ook nog eens heel relevant voor onze school. De leerlingenraad had zich ook al over dit thema gebogen, maar heeft nog geen goede oplossing gevonden voor de problemen met de klimaatbeheersing. Het onderwerp leeft enorm.’
Of ze doorgaan naar de finale, is echt nog onbeslist. Carolien zou het natuurlijk heel leuk vinden, maar is realistisch: ‘De finale is niet het doel. Het gaat ons vooral om het leerproces, daarmee is het al geslaagd. Het gaat om doorzetten, verdiepen en wat nieuws leren. Dat doen de leerlingen zeker!’
Wil jij met jouw klas ook meedoen met Vakkanjers? Meld je aan!
